مجموعه بازار بزرگ تبریز

بازار بزرگ تاریخی تبریز، تحت عنوان (مجموعه بازار تاریخی تبریز) یکی از بزرگ ترین و مهم ‌ترین بازارهای سرپوشیده در سطح ایران و جهان بشمار می‌‌رود که در مرداد ماه 1389 خورشیدی ( 2010 میلادی ) با شماره 1346 به عنوان دوازدهمین اثر کشور در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. بازار تبریز بزرگترین اثر ثبت شده کشور و وسیعترین مجموعه مسقف و به هم پیوسته آجری جهان است. پیشتر به جهت قرارگرفتن شهر تبریز بر سر چهارراه جادهٔ ابریشم و گذر روزانهٔ هزاران کاروان از کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و اروپایی از آن، این شهر و بازار آن از رونق بسیار خوبی برخوردار بوده است به همین جهت مجموعه بازار تاریخی تبریز شامل زیر مجموعه های مختلف تجاری، مذهبی، فرهنگی و بهداشتی و ورزشی و سکونت برای تجار دیگر شهرها در خود بازار و خانه های تاجران مقیم در اطراف بازار بوده است . مجموعه بازار تبریز با مساحت کلی در حدود 1 کیلومتر مربع، در حدود 6500 حجره، 24کاروانسرا، 20 تیم و تیمچه ،5 راسته بازار، 2 چهار سوق، 19 دالان، 31 بازار ،1 میدان، 7 بازارچه، 8 دروازه، 29 مسجد، 3 بقعه، 4 مدرسه، 1 زورخانه، 2 کتابخانه، 2 پل بازار، 2 گذر، 5موزه، 1خانه، 6 حمام و 1 یخچال را دارا است. این بازار از سمت شرق به عالی‌قاپو (مجموعهٔ کاخ‌های ولی‌عهدنشین) و از سمت غرب به مسجد جامع محدود شده و از سمت شمال، بخش‌هایی از شمال رودخانهٔ مهران‌رود را شامل می‌شود و این دو بخش به وسیلهٔ پل‌های چوبی که در امتداد راسته‌بازار قرار دارند، به هم متصل می‌شوند. رودخانه مهران‌رود دو قسمت بازار قدیمی تبریز را از هم جدا می‌کند. بخش شمالی بازار به دلیل جدا ماندن از کل مجموعه و انتقال تجارت و داد و ستد به خیابان‌ها، به تدریج اهمیت خود را از دست داده است. روند شکل گیری این مجموعه بازار به مرور از اواسط قرن سوم تا تخریب شهر تبریز در زلزله سال 1194 هجری قمری و مرمت این بازار بعد از آن توسط حاکم وقت ذکر شده است.